Bíblia e Dogmática na pré-história da Teologia Bíblica

observações críticas a partir de Gerhard Franz Hasel

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.7213/2175-1838.14.002.AO08

Palabras clave:

Gerhard Franz Hasel, Teologia Bíblica, Antigo Testamento

Resumen

Artigo de avaliação crítica da leitura que o teólogo do Antigo Testamento, Gehard Fraz Hasel, faz da pré-história da Teologia Bíblica. A partir da descrição das etapas históricas pelas quais a Teologia Bíblica teria passado até seu surgimento formal em 1787, o objetivo do artigo é, de um lado, apresentar observações críticas a respeito da descrição histórica desse processo que Hasel adequadamente faz, e, de outro, apresentar propostas de explicações também históricas para cada uma das etapas descritas pelo citado teólogo. Hasel não explica os acontecimentos, apenas os descreve. O artigo aceita a descrição de Hasel, mas procura dar a elas explicação histórica. Na sua fase pré-histórica, a Teologia Bíblica teria passado por quatro etapas: a) auxiliar da Dogmática, b) assumida como fundamento da Dogmática, c) rival da Dogmática e d) disciplina exclusivamente histórica, totalmente independente da Dogmática. No final do processo, com raras exceções, a proposta de sua abordagem exclusivamente histórica e de sua total independência da Dogmática não foi acatada pelo conjunto das igrejas herdeiras da Reforma. O período da pré-história da Teologia Bíblica ilustra de modo exemplar a situação em que a Teologia Bíblica se encontra no conjunto das aproximações ao Antigo Testamento: de um lado, nos espaços acadêmicos, é tratada cada vez mais radicalmente como uma disciplina histórica, independente da Dogmática cristã, enquanto, de outro, nos ambiente controlados pela política eclesiástica, é mantida vinculada à mesma Dogmática a desta, de sorte que, do conjunto das igrejas herdeiras da Reforma de modo mais ou menos geral, pode-se dizer que nunca saíram da pré-história da Teologia Bíblica.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Osvaldo Luiz Ribeiro, Faculdade Unida de Vitória

Pós-doutor em Ciência da Religião (UFJF). Doutor em Teologia (PUC-Rio). Programa de Mestrado Profissional em Ciências das Religiões.

Citas

BARR, J. The Journal of Theological Studies, New series, v. 25, n. 1, 1974, p. 182-186. Resenha de: HASEL, G. Old Testament Theology: basic issues in the current debate. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans, 1972.

BARRERA, J. T. A Bíblia judaica e a Bíblia cristã: introdução à história da Bíblia. 2 ed. Petrópolis: Vozes, 1999.

BAUER, G. L. Theologie des alten Testaments. Leipzig: Weygandsche Buchhandlung, 1796. Disponível em http://digitale.bibliothek.uni-halle.de/vd18/content/pageview/11364232.

CLEMENTS, R. E. Scottish Journal of Theology, v. 26, n. 4, 1973, p. 500. Resenha de: HASEL, G. Old Testament Theology: basic issues in the current debate. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans, 1972.

DAVIDSON, R. M. The legacy of Gerhard Hasel’s Old Testament Theology: basic issues in the current debate revealed in Old Testament scholarship of the last four decades. Journal of the Adventist Theological Society, v. 26, n. 2, 2015, p. 3-25.

DREHER, M. N. Crise e renovação da Igreja no período da Reforma. 4 ed. São Leopoldo: Sinodal, 2006.

GABLER, I. P. De iusto discrimine theologiae biblicae et dogmaticae, regundisque recte utriusque finibus. Nurnberg: Monath, 1787. Disponível em: https://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10958262_00001.html.

GABLER, I. P. De iusto discrimine theologiae biblicae et dogmaticae, regundisque recte utriusque finibus. In: GABLER, T. A.; GABLER, J. G. (ed). D. Johann Philipp Gabler’s Kleinere theologische Schriften. Ulm: Stettin, 1831, p. 179-198. Disponível em https://hegel.net/gabler/Gabler1831-Kleinere_theologische_Schriften-Bd2.pdf.

FOHRER, G. Estruturas teológicas fundamentais do Antigo Testamento. São Paulo: Paulinas, 1987.

GERSTENBERGER, E. S. Teologias no antigo testamento: pluralidade e sincretismo da fé em Deus no Antigo Testamento. São Leopoldo: Sinodal/EST, 2007.

HASEL, G. Teologia do Antigo Testamento – questões fundamentais no debate atual. Rio de Janeiro: JUERP, 1987.

HASEL, G. Old Testament Theology: basic issues in the current debate. Grand Rapids: Wm. B. Eerdmans, 1972.

HUSS Jr., A. Johann Albrecht Bengel: A prominent post-Reformation voice engaging a rising tide of Biblical Criticism. Haddington House Journal, 2011, p. 115-136. Disponível em http://biblicalstudies.gospelstudies.org.uk/pdf/haddington-house-journal/13_115.pdf.

KRASSUSLI, J. A. Crítica da religião e sistema em Kant: um modelo de reconstrução racional do cristianismo. Porto Alegre: EDIPUCRS, 2005.

KUMMEL, W. G. The New Testament: The History of the Investigation of Its Problems. Nashville: Abingdon Press, 1972.

MORIN, E. Introdução ao pensamento complexo. Lisboa: Instituto Piaget, 2008.

MORIN, E. O Método 2. A vida da vida. Porto Alegre: Sulinas, 2001.

MORIN, E. Os sete saberes necessários à Educação do futuro. 3 ed. São Paulo: Cortez, 2001.

PALMER, Richard. Hermenêutica. Lisboa: 70, 1999.

POPKIN, R. H. História do ceticismo de Erasmo a Espinoza. Rio de Janeiro: Francisco Alves, 2000.

RITSCHL, A. “Prolegomena” to The History of Pietism. In: RITSCHL, A. Three Essays: Theology and Metaphysics: “Prolegomena” to The History of Pietism: Instruction in the Christian Religion. Eugene: Wipf and Stock Publishers, 2005, p. 51-148.

SCHLEIERMACHER, Friedrich. Hermeneutics and criticism. And other writings. Cambridge: Cambridge Press, 1988.

SHANTZ, D, H. An introduction to German Pietism: Protestant renewal at the dawn of modern Europe. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2013.

STOEFFLER, F. E. German Pietism during the Eighteenth century. Leiden: Brill, 1973.

TILLICH, P. História do pensamento cristão. 2 São Paulo: ASTE, 2000.

TILLICH, P. Perspectivas da teologia protestante nos séculos XIX e XX. 2 ed. São Paulo: ASTE, 1999.

ZUCK, R. B. A interpretação bíblica: meios de descobrir a verdade da Bíblia. São Paulo: Vida Nova, 1994.

Publicado

2022-09-05

Cómo citar

Ribeiro, O. L. (2022). Bíblia e Dogmática na pré-história da Teologia Bíblica: observações críticas a partir de Gerhard Franz Hasel. Revista Pistis & Praxis, 14(2). https://doi.org/10.7213/2175-1838.14.002.AO08